ถาม – ตอบ เครื่องราชอิสริยาภรณ์

1. เครื่องราชอิสริยาภรณ์คือ

ตอบ    เหรียญ และตรา อันเป็นเครื่องประดับยศ เกิดขึ้นครั้งแรกในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยทรงเรียกว่า “เครื่องราชอิสริยยศ”

2. การจัดลำดับเกียรติเครื่องราชอิสริยาภรณ์และเหรียญราชอิสริยาภรณ์เรียงตามประเภทตระกูลหรือชั้นตราสูงสุดตามลำดับ ได้ดังนี้คือ

ตอบ               ๑. เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย
๒. เหรียญบำเหน็จกล้าหาญ
๓. เหรียญบำเหน็จในราชการ
๔. เหรียญบำเหน็จในพระองค์
๕. เหรียญที่ระลึกต่าง ๆ

3. เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทยแบ่งออกเป็นกี่ประเภท

ตอบ    4    ประเภท  คือ

ประเภทที่ 1 เครื่องราชอิสริยาภรณ์สำหรับพระราชทานแก่ประมุขของรัฐ

ประเภทที่ 2 เครื่องราชอิสริยาภรณ์สำหรับบำเหน็จความชอบในราชการแผ่นดิน

ประเภทที่ 3 เครื่องราชอิสริยาภรณ์สำหรับพระราชทานเป็นบำเหน็จความชอบในพระองค์พระมหากษัตริย์

ประเภทที่ 4 เหรียญราชอิสริยาภรณ์ที่นับเป็นเครื่องราชอิสริยาภรณ์

4. เครื่องราชอิสริยาภรณ์สำหรับพระราชทานแก่ประมุขของรัฐ มีกี่ชนิด

ตอบ  ชนิดเดียว  คือ  เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นมงคลยิ่งราชมิตราภรณ์ (ร.ม.ภ.)

5. เครื่องราชอิสริยาภรณ์สำหรับบำเหน็จความชอบในราชการแผ่นดิน ได้แก่

ตอบ   1) เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ (ม.จ.ก.)พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาให้สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๔๒๕เพื่อระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ปฐมกษัตริย์ของราชวงศ์จักรีที่ได้สถาปนากรุงเทพมหานครเป็นราชธานีมาเป็นเวลาครบ ๑๐๐ ปี สำหรับพระราชทานแก่พระบรมวงศานุวงศ์ ซึ่งสืบเนื่องโดยตรงในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช และผู้ซึ่งพระบรมวงศานุวงศ์ดังกล่าวได้เสกสมรสด้วย

2) เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์ (น.ร.)

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาให้สร้างดารานพรัตน์ขึ้นเมื่อ พ.ศ.๒๓๙๔ ต่อมาในรัชกาลของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงสร้างดวงตรามหานพรัตนสำหรับห้อยสายสะพาย และแหวนนวรัตน สำหรับพระราชทานพระราชวงศ์ฝ่ายหน้าและฝ่ายใน ตลอดจนข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ซึ่งเป็นพุทธมามกะ

3) เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาให้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๔๑๖เนื่องในโอกาสที่พระมหากษัตริย์ราชวงศ์จักรีได้ปกครองประเทศไทยติดต่อกันมาถึง ๙๐ ปีด้วยความสงบสุขพระองค์จึงทรงพระกรุณาให้สร้างเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้านี้ขึ้น ซึ่งเป็นพระนามของพระองค์และใช้แพรแถบสีชมพูอันเป็นสีของวันพระราชสมภพ คือ วันอังคาร

4) เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีศักดิ์รามาธิบดี

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาให้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2461สำหรับพระราชทานให้แก่ผู้ซึ่งทำความชอบพิเศษเป็นประโยชน์ยิ่งแก่ราชการทหาร ไม่ว่ายามสงบหรือยามสงคราม ตามที่ทรงพระราชดำริเห็นสมควร ได้แก่

ชั้นที่ 1 เสนางคะบดี (ส.ร.)

ชั้นที่ 2 มหาโยธิน (ม.ร.)

ชั้นที่ 3 โยธิน (ย.ร.)

ชั้นที่ 4 อัศวิน (อ.ร.)

ชั้นที่ 5 เหรียญรามมาลา เข็มกล้ากลางสมร (ร.ม.ก.)

ชั้นที่ 6 เหรียญรามมาลา (ร.ม.)

๕) เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาให้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2404 แต่มิได้

กำหนดให้มีสายสะพาย ต่อมา พ.ศ. 2412 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรง

กำหนดชั้นสายสะพายประกอบเครื่องราชอิสริยาภรณ์ จำนวน 8 ชั้น ดังนี้

ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)

ชั้นที่ 1 ประถมภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)

ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์ช้างเผือก (ท.ช.)

ชั้นที่ 3 ตริตาภรณ์ช้างเผือก (ต.ช.)

ชั้นที่ 4 จัตุรถาภรณ์ช้างเผือก (จ.ช.)

ชั้นที่ 5 เบญจมาภรณ์ช้างเผือก (บ.ช.)

ชั้นที่ 6 เหรียญทอง (ร.ท.ช.)

ชั้นที่ 7 เหรียญเงิน (ร.ง.ช.)

๖) เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาให้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2412สำหรับพระ

บรมวงศานุวงศ์ ข้าราชการ ประชาชน ชาวต่างประเทศ ได้แก่

ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)

ชั้นที่ 1 ประถมภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)

ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์มงกุฎไทย (ท.ม.)

ชั้นที่ 3 ตริตาภรณ์มงกุฎไทย (ต.ม.)

ชั้นที่ 4 จัตุรถาภรณ์มงกุฎไทย (จ.ม.)

ชั้นที่ 5 เบญจมาภรณ์มงกุฎไทย (บ.ม.)

ชั้นที่ 6 เหรียญทอง (ร.ท.ช.)

ชั้นที่ 7 เหรียญเงิน (ร.ง.ช.)

7) เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระกรุณาให้สร้างเมื่อ พ.ศ.2534

สำหรับพระราชทานแก่ผู้กระทำความดีความชอบ อันเป็นประโยชน์แก่ประเทศ ศาสนา และประชาชน ตามที่ทรงพระราชดำริเห็นสมควร กล่าวคือ บุคคลสัญชาติไทยที่ได้กระทำความดีความชอบซึ่งยังมีชีวิตอยู่และเป็นผู้ที่มีผลงานอันเป็นประโยชน์แก่ประเทศ ศาสนาและประชาชน เช่น การบริจาคทรัพย์สินให้แก่วัด บริจาคที่ดินเพื่อสาธารณประโยชน์ เป็นต้น โดยแบ่งเป็น 7 ชั้น คือ

ชั้นที่ 1 ปฐมดิเรกคุณาภรณ์ (ป.ภ.)

ชั้นที่ 2 ทุติยดิเรกคุณาภรณ์ (ท.ภ.)

ชั้นที่ 3 ตติยดิเรกคุณาภรณ์ (ต.ภ.)

ชั้นที่ 4 จตุตถดิเรกคุณาภรณ์ (จ.ภ.)

ชั้นที่ 5 เบญจมดิเรกคุณาภรณ์ (บ.ภ.)

ชั้นที่ 6 เหรียญทองดิเรกคุณาภรณ์ (ร.ท.ภ.)

ชั้นที่ 7 เหรียญเงินดิเรกคุณาภรณ์ (ร.ง.ภ.)

๘) เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นสิริยิ่งรามกีรติลูกเสือสดุดีชั้นพิเศษ

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระกรุณาให้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2530 มี

ชั้นเดียวสำหรับพระราชทานผู้มีอุปการคุณแก่กิจการลูกเสือ ซึ่งได้รับพระราชทานเหรียญลูกเสือ

สดุดีชั้นที่ 1  มาแล้ว และให้การช่วยเหลือกิจการลูกเสือต่อเนื่องมา 5 ปี

6. เหรียญราชอิสริยาภรณ์ มีกี่ประเภท

ตอบ  4  ประเภท คือ

1. เหรียญราชอิสริยาภรณ์อันเป็นบำเหน็จในความกล้า
2. เหรียญราชอิสริยาภรณ์อันเป็นบำเหน็จในราชการ
3. เหรียญราชอิสริยาภรณ์อันเป็นบำเหน็จในพระองค์
4. เหรียญราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่ระลึก
5. การประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ให้ปฏิบัติดังนี้.-

ตอบ  เครื่องราชอิสริยาภรณ์ ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ผู้ได้รับพระราชทานเข้าเฝ้าฯรับพระราชทาน มิให้ประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์นั้น ก่อนกำหนดเวลาที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ  ให้เข้าเฝ้าฯ พระราชทาน หากทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้เข้าเฝ้าฯ รับพระราชทานแล้ว แต่ไม่สามารถเข้าเฝ้าฯ รับพระราชทานได้ จะประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์นั้นได้ นับตั้งแต่ผ่านพ้นพิธีรับพระราชทานแล้ว เว้นแต่ได้รับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ ให้เข้าเฝ้าในโอกาสต่อไป จึงให้นำความดังกล่าวข้างต้น มาบังคับใช้โดยอนุโลมเครื่องราชอิสริยาภรณ์อื่นๆ  ให้ประดับตั้งแต่วันเนื่องในโอกาสพระราชทาน หรือตั้งแต่วันที่มีประกาศของทางราชการแล้วแต่กรณี