ถาม – ตอบ การรักษาความปลอดภัยด้านการบิน และ ภัยคุกคามก่อการร้าย ที่มีผลต่อการบิน

1. หัวใจของการบิน คืออะไร

ตอบ   ความปลอดภัย

2. ความปลอดภัย คืออะไร

ตอบ  ความปลอดภัย คือ สภาวะการณ์ซึ่งความเสี่ยงในอันตรายต่อบุคคลหรือทรัพย์สินถูกทาให้ลดลง หรือรักษาให้อยู่ในระดับที่ยอมรับได้ เนื่องจากในสภาพความเป็นจริงนั้น ไม่มีการกระทำหรือกิจกรรมใดๆ ของมนุษย์ที่จะมีความปลอดภัยได้ สมบูรณ์ 100% เราจึงอาจทำได้เพียงว่าเป็นความปลอดภัยในเรื่องใด ก็บริหารจัดการให้ระดับความเสี่ยงในอันตรายนั้นลดลง จนสามารถยอมรับได้ (Acceptable Level) โดยการใช้กระบวนการระบุอันตราย และการจัดการกับความเสี่ยง

3. Aerodrome Safety Management System (SMS) คืออะไร

ตอบ   ระบบที่ใช้ในการจัดการด้านความปลอดภัยของสนามบิน ซึ่งประกอบไปด้วยโครงสร้างองค์กร ความรับผิดชอบ ระเบียบการปฏิบัติ กระบวนการทางาน และบทบัญญัติ ที่ถูกกำหนดโดยผู้ดาเนินการสนามบินเพื่อนานโยบายความปลอดภัยของสนามบินไปสู่การปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม

4. คู่มือการดำเนินงานสนามบิน (Aerodrome Manual) คืออะไร

ตอบ    เอกสารที่สำคัญเล่มหนึ่งที่ท่าอากาศยานต้องจัดทำขึ้น เพื่อแสดงถึงกายภาพและวิธีการดำเนินงานของสนามบินโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ท่าอากาศยานดาเนินงานด้วยมาตรฐานความปลอดภัย

5. หลักการป้องกันอุบัติเหตุ ในสมัยปัจจุบันคืออะไร

ตอบ  ค้นหาการกระทำที่ไม่ปลอดภัย  และสถานะภาพการทำงานที่ไม่ปลอดภัย  แล้วแก้ไข  โดยด้านมนุษย์พฤติกรรม  และองค์บุคคลเป็นหลัก  ควบคุมบุคคลให้มีพฤติกรรมปลอดภัย  ออกแบบอุปกรณ์ในการทำงาน  และควบคุมสิ่งแวดล้อมในการทำงานให้มีสภาพการทำงานที่ปลอดภัยโดยใช้ข่าวสารข้อมูลด้านองค์บุคคล  หรือมนุษยปัจจัย(Human  Factors)  เป็นเกณฑ์การพิจารณา

6. สิ่งของที่ห้ามเป็นสัมภาระติดตัวผู้โดยสาร และเจ้าหน้าที่ประจำท่าอากาศยาน ที่จะเดินทางออกจากสนามบินในประเทศไทย คืออะไร

ตอบ  1. ของเหลวฯ ทุกชนิดที่ไม่ใช่วัตถุอันตราย ซึ่งผู้โดยสารจะนำติดตัวขึ้นไปในอากาศยาน ต้องใส่ไว้ในภาชนะซึ่งมีขนาดความจุไม่เกิน 100 มิลลิลิตร (100 cc) โดยจะพิจารณาขนาดของภาชนะเป็นสำคัญหากภาชนะสามารถบรรจุเกิน 100 มิลลิลิตร จะนำติดตัวขึ้นไปในอากาศยานไม่ได้ ถึงแม้ว่าจะใส่ของเหลวไว้ไม่ถึง 100 มิลลิลิตร ก็ตาม

2. ภาชนะที่ใส่ของเหลวฯ ตามข้อ 1 ต้องใส่รวมไว้ในถุงพลาสติกใสซึ่งเปิดปิดผนึกได้ (Transparent re-sealable plastic bag) และปิดปากถุงให้สนิท โดยถุงพลาสติกใสนี้มีขนาดความจุไม่เกิน 1 ลิตร
3. ผู้โดยสารสามารถนำถุงพลาสติกใสตามข้อ 2 ติดตัวขึ้นไปในอากาศยานได้คนละ 1 ใบ เท่านั้น
4. ให้นำถุงพลาสติกใสดังกล่าว แสดงให้เจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยตรวจสอบ ณ จุดที่ตรวจค้น (Screening Point)
5. ประเภทของเหลวฯ ที่เข้าข่ายต้องปฏิบัติตามข้อ 1-4 ดังกล่าวได้แก่ น้ำ เครื่องดื่ม ครีม โลชั่น ออยล์ น้ำหอม สเปรย์ (aerosols) เจลใส่ผม เจลอาบน้ำ โฟมชนิดต่างๆ ยาสีฟัน น้ำยากำจัดกลิ่นตัว และของอื่นๆ ซึ่งมีลักษณะคล้ายคลึงกัน
6. ของเหลวฯ ซึ่งได้รับการยกเว้นไม่ต้องปฏิบัติ ตามข้อ 1-4 ได้แก่ นม และอาหารสำหรับเด็ก ยาในปริมาณที่เหมาะสม
7. ของเหลวฯ ซึ่งซื้อจากร้านค้าปลอดภาษี(Duty free shop) ในสนามบินหรือซื้อในอากาศยาน จะต้องบรรจุไว้ในถุงพลาสติกที่ปิดผนึกปากถุง โดยไม่มีร่องรอยผิดปกติให้สงสัยว่ามีการใส่สิ่งของอย่างอื่นลงไปในถุงและมีหลักฐานแสดงชัดเจนว่า ซื้อจากร้านค้าปลอดภาษีที่สนามบิน หรือในอากาศยานในวันเดินทาง
8. มาตรการการตรวจค้นผู้โดยสารและสัมภาระติดตัวก่อนขึ้นอากาศยาน ทำขึ้นเพื่ออะไร

ตอบ   เพื่อป้องกันมิให้อาวุธหรือวัตถุอันตรายอื่น ๆ ซึ่งอาจนำมาใช้ในการแทรกแซงโดยมิชอบด้วยกฎหมายถูกนำขึ้นไปบนอากาศยาน ไม่ว่าจะเป็นการพกพาโดยไม่ได้รับอนุญาต หรือ การซุกซ่อน หรือนำไปโดยวิธีอื่นใดก็ตาม เพื่อให้การรักษาความปลอดภัยต่อกิจการการบิน เป็นไปตามมาตรฐานขององค์การการบินพลเรือนระหว่างประเทศ (ICAO) หรือกฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้อง

8. ขั้นตอนการผ่านจุดตรวจค้น ประกอบด้วยขั้นตอนใดบ้าง

ตอบ   1. ก่อนเข้าสู่จุดตรวจค้นเพื่อการรักษาความปลอดภัย

เมื่อผ่านกระบวนการ Check-in และกระบวนการตรวจลงตราหนังสือเดินทาง (ถ้ามี) แล้ว ผู้โดยสารจะเข้าสู่กระบวนการตรวจค้นเพื่อการรักษาความปลอดภัยก่อนขึ้นเครื่องบิน โดยในขั้นตอนแรกขอให้ผู้โดยสารเตรียมบัตรระบุที่นั่ง (Boarding Pass) เพื่อให้เจ้าหน้าที่ตรวจสอบ

2. ณ จุดตรวจค้นเพื่อการรักษาความปลอดภัย

2.1 เมื่อเข้าสู่ช่องทางเครื่อง X-Ray จะมีถาดบรรจุกระเป๋า/สัมภาระจัดเตรียมไว้ให้ ขอให้ผู้โดยสารนำกระเป๋า/สัมภาระทุกชิ้นใส่ในถาดเพื่อผ่านเครื่อง X-Ray หากผู้โดยสารมีคอมพิวเตอร์ชนิดพกพา (Laptop) เสื้อคลุม (Jacket) และถุง Zip-lock บรรจุของเหลว ให้แยกออกจากสัมภาระอื่นเพื่อใส่ถาด สำหรับสัมภาระติดตัวมีค่า ขอให้ผู้โดยสารใส่ในกระเป๋า/สัมภาระของตนและปิดให้เรียบร้อย ก่อนนำใส่ถาดผ่านเครื่อง X-Ray

2.2 ผู้โดยสารอาจถูกขอให้ถอดเข็มขัดและรองเท้าเพื่อนำผ่านเข้าเครื่อง X-Ray

2.3 ผู้โดยสารนำถาดผ่านเข้าเครื่อง X-Ray

2.4 ผู้โดยสารเดินผ่านเครื่องตรวจจับโลหะ (Walk Through Metal Detector) ตามการกำกับดูแลของเจ้าหน้าที่ สำหรับผู้โดยสารที่ไม่ประสงค์จะเดินผ่านเครื่องตรวจจับโลหะโดยมีเหตุผลอันเหมาะสม เช่น ผู้โดยสารใส่เครื่องกระตุ้นหัวใจ (Pacemaker) และผู้โดยสารที่กำลังตั้งครรภ์ ให้แจ้งเจ้าหน้าที่ด้านหน้าจุดตรวจค้น เพื่อผ่านเข้าช่องทางเฉพาะที่ จัดไว้และรับการตรวจค้นร่างกายด้วยมือ

2.5 ผู้โดยสารที่เดินผ่านเครื่องตรวจจับโลหะแล้วไม่เกิดสัญญาณเตือน (Alarm) ให้ไปรับกระเป๋า/สัมภาระของตนที่ผ่านเครื่อง X-Ray

2.6 ผู้โดยสารที่เดินผ่านเครื่องตรวจจับโลหะแล้วเกิดสัญญาณเตือน ผู้โดยสารต้องเดินกลับออกไป เพื่อสำรวจดูอีกครั้งว่า ยังมีสิ่งของที่เป็นโลหะหลงเหลืออยู่ตามร่างกายหรือไม่ หากพบว่ามี ให้นำสิ่งของออกจาก ร่างกายและใส่ถาดที่จัดเตรียมไว้ผ่านเข้าเครื่อง X-Ray และเดินผ่านเครื่องตรวจจับโลหะเป็นครั้งที่ 2

2.7 กรณีผู้โดยสารเดินผ่านเครื่องตรวจจับโลหะเป็นครั้งที่ 2 แล้วยังเกิดมีสัญญาณเตือน
เจ้าหน้าที่จะเชิญให้ผู้โดยสารไปรับการตรวจค้นร่างกาย เพื่อตรวจหาสาเหตุที่เครื่องตรวจจับโลหะส่งสัญญาณ

2.8 ระหว่างขั้นตอนการตรวจค้นร่างกาย ขอให้ผู้โดยสารปฏิบัติตามคำแนะนำของเจ้าหน้าที่

2.9 เมื่อผ่านขั้นตอนการตรวจค้นร่างกายแล้ว ผู้โดยสารอาจถูกขอรับการเปิดตรวจกระเป๋า/สัมภาระ ที่นำติดตัวมา ขอให้ผู้โดยสารปฏิบัติตามคำแนะนำของเจ้าหน้าที่

2.10 ผู้โดยสารที่ถูกตรวจสอบพบว่ามีวัตถุต้องห้ามนำขึ้นอากาศยาน บรรจุอยู่ในกระเป๋า/สัมภาระ ขอให้ผู้โดยสารปฏิบัติตามคำแนะนำของเจ้าหน้าที่และปฏิบัติตามมาตรการการรักษาความปลอดภัยของท่าอากาศยาน

2.11 ผู้โดยสารที่ไม่สะดวกจะรับการตรวจค้นร่างกายและกระเป๋า/สัมภาระในที่สาธารณะ ทางท่าอากาศยานได้จัดเตรียมห้องตรวจค้นไว้ ขอให้ผู้โดยสารแจ้งเจ้าหน้าที่เพื่อขอรับการตรวจค้นเป็นการเฉพาะบุคคล

3. เมื่อเสร็จสิ้นกระบวนการตรวจค้นขอให้ตรวจสอบสัมภาระที่นำติดตัวมาทุกชิ้นก่อนออกจากจุดตรวจค้น
4. ผู้โดยสารปฏิเสธการตรวจค้นไม่ว่าจะเป็นการตรวจค้นกระเป๋า/สัมภาระหรือการตรวจค้นร่างกาย และปฏิเสธที่จะปฏิบัติตามมาตรการการรักษาความปลอดภัย ทางท่าอากาศยานขอสงวนสิทธิ์ไม่อนุญาตให้ผู้โดยสารดังกล่าวผ่านจุดตรวจค้น
5. การควบคุมการจราจรทางอากาศช่วยคุณให้ปลอดภัยได้อย่างไร

ตอบ     1. การนำทางอย่างปลอดภัย

การเฝ้าสังเกตสิ่งที่นักบินมองไม่เห็นนับว่าสำคัญมากในยุคของอากาศยานความเร็วสูง. ลองนึกภาพเครื่องบินพาณิชย์สองลำที่กำลังพุ่งเข้าหากัน. พอถึงระยะที่นักบินมองเห็นกันได้ด้วยตาเปล่า พวกเขาก็อาจมีเวลาแค่ไม่กี่วินาทีที่จะหลบหลีกกัน! เป็นความรับผิดชอบของฝ่ายควบคุมการจราจรทางอากาศที่จะป้องกันไม่ให้มีสถานการณ์เช่นนี้เกิดขึ้น. นานก่อนที่นักบินจะมองเห็นกัน นักบินจะได้รับคำสั่งจากเจ้าหน้าที่ควบคุมการจราจรทางอากาศเพื่อช่วยพวกเขาให้บินหลีกกันในระยะที่ปลอดภัย.

2.ติดตามการบินของคุณ

เครื่องส่งสัญญาณวิทยุบอกทิศทางภาคพื้นดินช่วยส่งสัญญาณเพื่อนำทางเครื่องบิน. นักบินมีเครื่องมือที่สามารถรับสัญญาณจากเครื่องส่งเหล่านั้นและบอกให้นักบินรู้ว่าจริง ๆ แล้วเขากำลังอยู่ตรงไหน. เนื่องจากเครื่องส่งสัญญาณวิทยุตั้งอยู่ตามจุดต่าง ๆ โดยเฉพาะ เครื่องบินจึงบินจากจุดหนึ่งไปจุดหนึ่งจนกระทั่งถึงจุดหมายปลายทาง. ผลคือ เครื่องช่วยในการนำร่องเหล่านี้ทำให้เกิดเส้นทางบินขึ้นโดยเฉพาะ.

3. เป้าหมายคือความปลอดภัยของคุณ

มีการกำหนดแผนการต่าง ๆ ไว้แล้วเพื่อปรับปรุงระบบควบคุมการจราจรทางอากาศให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น. บ่อยครั้งระบบนำร่องทางภาคพื้นดินทำให้อากาศยานต้องบินในเส้นทางและระดับความสูงที่จำกัด. นี่ทำให้ไม่ได้ใช้ประโยชน์จากน่านฟ้าอย่างเต็มที่และเส้นทางบินก็ยาวขึ้น. การบินในอนาคตจะยิ่งพึ่งอาศัยระบบนำร่องที่ใช้ดาวเทียมมากขึ้นอย่างเช่น ระบบกำหนดตำแหน่งบนโลก ซึ่งจะทำให้เส้นทางการบินยืดหยุ่นได้มากขึ้นและจะส่งผลให้การบินข้ามมหาสมุทรควบคุมดูแลได้ง่ายขึ้น

10. Terrorism คืออะไร

ตอบ   การก่อการร้าย     เป็นคำที่ยังไม่มีการจำกัดความในกฎหมายอาญาที่มีผลผูกมัดตามกฎหมายและได้รับการยอมรับอย่างสากล  การจำกัดความโดยทั่วไปของการก่อการร้ายนั้นหมายถึงเพียงพฤติการณ์รุนแรงซึ่งมีเจตนาที่จะก่อให้เกิดความกลัว กระทำการเพื่อจุดประสงค์ทางศาสนา การเมืองหรืออุดมการณ์อย่างใดอย่างหนึ่ง เป็นการกระทำที่จงใจหรือไม่ใส่ใจต่อความปลอดภัยของผู้ที่ไม่เกี่ยวข้อง (พลเรือน) และกระทำโดยองค์กรที่ไม่ใช่หน่วยงานของรัฐใด ๆ